Vaak gestelde vragen over
Zelfroosteren en Zelfsturing

Er worden veel termen door elkaar gebruikt rondom het betrekken van medewerkers bij het rooster. Denk aan zelfsturing, zelf organiserend, zelfroosteren, participerend roosteren etc. Globaal zijn deze onder te verdelen in twee groepen:
– Zelfsturing, zelf organiserend en zelfregie: Het beleggen van ondersteunende (management) activiteiten bij de medewerkers van een team of afdeling. In principe kan hier alles onder vallen waar keuzes over moeten worden gemaakt.
– Zelfroosteren, participerend roosteren of plannen, anders roosteren of individueel roosteren: Termen die betrekking hebben op zelfsturing rondom workforce management (roosteren, plannen, dagsturen etc.). Deze termen verwijzen dus naar activiteiten die onderdeel kunnen zijn van zelfsturing.

De invloed van de individuele medewerker op de eigen diensten en werktijden, binnen de kaders die de werkgever heeft vastgesteld. Andere termen hiervoor zijn: mee-roosteren, samen roosteren, groepsroosteren, participerend roosteren, individueel roosteren.

Voor zelfroosteren is een bepaalde mate aan team volwassenheid nodig. Er bestaan verschillende vormen/gradaties van zelfroosteren. Iedere gradatie behoeft een ander volwassenheidsniveau.
Zelfroosteren is over het algemeen niet interessant of niet geschikt voor de gehele organisatie. Het is daarom zaak om te onderzoeken binnen welke afdelingen en teams het geschikt is en waar niet.

Hoewel vaak gesproken wordt over vormen van zelfroosteren, gaat het feitelijk om vormen van zeggenschap waarvan zelfroosteren er 1 is. We onderscheiden 5 vormen van zeggenschap binnen teams:
1.Voorkeurrooster of wensenrooster
2.Intekenrooster of shiftpicking
3.Matching
4.Zelfroosteren
5.Ruilen

Wat de vormen precies inhouden lees je hier:
Lees hier verder…

Zelfroosteren biedt medewerkers meer zeggenschap. Een van de risico’s is hierbij dat er een ongelijk en oneerlijk rooster ontstaat. De wet van de sterkste zou kunnen bepalen wie een mooi rooster krijgt en wie niet. Om deze reden bieden leveranciers van zelfroostersoftware meestal een puntensysteem.
Bij een puntensysteem worden impopulaire diensten- en/of flexibiliteit van de medewerker beloond. Dit kan helpen te komen tot een evenredig rooster, echter heeft het ook keerzijden:
1. Iemand die juist graag werkt tijdens voor de anderen impopulaire diensten, wordt dubbel beloond;
2. Ieder puntensysteem is te misbruiken. Medewerkers kunnen onderling afspraken maken waardoor men zelf beter wordt ten koste van de organisatie.
Zelfroosteren vraagt om onderling vertrouwen maar ook vertrouwen tussen organisatie en medewerker.

– Zelfroosteren functioneert alleen wanneer er duidelijke kaders zijn
– “Creatieve” roosters kunnen leiden tot extra toeslagen
– Wanneer roosteren met planning wordt verward, zal er geen juiste aansluiting zijn tussen capaciteitsvraag- en aanbod
– Wanneer het zelfroosteren op de afdeling plaatsvindt, kan dit ongewenst veel tijd vragen
– Een risico is dat de dialoog ontbreekt en dat hierdoor minder begrip voor elkaar zal zijn

Lees het artikel over de 8 aandachtspunten bij zelfroosteren:
Lees hier verder…

Geregeld wordt gedacht dat de rol van de planner komt te vervallen zodra zelfroosteren is ingevoerd. Niets is minder waar. De rol zal echter wel veranderen. De planner krijgt een coördinerende rol en kan zich veel meer richten op de langere termijn. Daarnaast biedt de planner ondersteuning aan de teams en bewaakt hij/zij de kwaliteit van het roosterproces als geheel.
Het werk van de planner verandert van met name operationele naar tactisch ondersteuning. Dit zal wel moeten passen bij de planner als persoon.

Lees hier verder…